"...ΚΑΙ ΣΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ ΤΙΣ ΣΤΟΕΣ..."-ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΚΑΒΑΛΑΣ

"… Και στου Βελγίου της στοές…"

Από τη ζωή ενός Έλληνα ανθρακωρύχου από τα Κόκκαλα Καβάλας

Στα σπλάχνα της Γης

Του Νίκου Αντωνιάδη

Ανθρακωρύχου-Συνδικαλιστή-

Καθηγητή Ο.Η.Ε.

ΒΕΛΓΙΟ

§         Πρωί: έξι η ώρα. Ο ήλιος φωτίζει το μαύρο ασανσέρ, γεμάτο ανθρακωρύχους, έτοιμοι να κατέβουν στα εντόσθια της Γης, φορτωμένοι με τα εργαλεία τους.

§         Κώστα! Δες τον ήλιο! Είπε ένας έλληνας, στο διπλανό. Ο συνάδελφός του, δεν πρόλαβε να δει, τ’ ασανσέρ χάθηκε στο πηγάδι.

§         Άσε τον ήλιο, νεαρέ, λέει ένας παλιός ανθρακωρύχος, Βέλγος. Εμείς, είμαστε ανθρακωρύχοι, καταδικασμένοι να δουλεύουμε στα κάτεργα, στα έγκατα της γης. Εκεί μέσα, στα σωθικά της γης, που αργοπεθαίνουμε, δεν υπάρχει ήλιος. Για μας, ήλιος είναι η λάμπα μας. Και συνέχισε: Για μας είναι, ο πόνος, ο μόχθος, η σκόνη και ο πρόωρος θάνατος, από τη  φοβερή συλικόζη, αρρώστια των ανθρακωρύχων. Και τέλος είπε: Οι καπιταλιστές, δεν νοιάζονται για μας. Αυτοί, νοιάζονται μόνο για την παραγωγή και για τα κέρδη τους. Κουράγιο, παλικάρια είπε ο έμπειρος εργάτης.

§         Βάθος 1250 μέτρα. Τ’ ασανσέρ σταματά. Οι ανθρακωρύχοι από την κλούβα, βαδίζουν στην γαλαρία προς την φλέβα. Μιλούν λίγο, μεταξύ τους. Ποια γλώσσα να μιλήσουν; Είναι 20 εθνικότητες! Καλύτερα τα τάρταρα, παρά η δικτατορία, η φτώχεια και η αδικία στις πατρίδες τους. 'Οπως, τα 40 χιλιάδες ελληνόπουλα, στα μαύρα χρόνια του 1950, του αστυνομικού κράτους και του μακαρθισμού, στην Ελλάδα, όταν το Βέλγιο ζήτησε από την Ελλάδα, ήρθαν στα βάθη της γης του Βελγίου. Και γίναν διπλά τα θύματα του διεθνή καπιταλισμού, όπως όλοι οι μετανάστες.

§         Φτάνουν στη φλέβα. Το μεροκάματο του μόχθου αρχίζει. Πότε ανάσκελα, πότε μπρούμυτα και πότε γονατιστοί, με το βαρύ πιστολέτο, κόβουν κάρβουνο. Με φόβο, πάντα, της καθίζησης και της έκρηξης. Ο "ήλιος" τους φέγγει θαμπά μέσα στην ομίχλη της μαύρης σκόνης. Μετά οκτώ ώρες, κατάμαυροι, πεθαμένοι στην κούραση, μούσκεμα στον ιδρώτα, πληγωμένοι και ματωμένοι, βγαίνουν από την κόλαση. Στα κουρασμένα πρόσωπά τους, διακρίνεται μια ικανοποίηση. Διότι και σήμερα βγάλανε το ψωμί των παιδιών τους. Ανεβαίνουν, πάνω, στην επιφάνεια, στη ζωή. Τα υγιή και νέα αυτά παλικάρια, σε ηλικία 40 ετών θα είναι, άρρωστα, με πνευμόνια γεμάτα καρβουνόσκονη. Και στα 50 τους χρόνια, πεθαμένα, από τη βασανιστική και αθεράπευτη αρρώστια την σιλικόζη. Που είναι: Τρύπια πνευμόνι, αιμόπτυση και ασφυξία.

§         Γενναίοι, ανθρακωρύχοι, δίνετε στην ανθρωπότητα την ενέργεια και την θέρμανση, θυσιάζοντας 30 χρόνια, από την βασανισμένη ζωή σας!!!

§         Θα είμαστε άδικοι και αχάριστοι, εάν σας ξεχάσουμε.

 

Φωτογραφία ανθρακωρύχου στα έγκατα της γης, βάθος 976 μέτρα, στο ανθρακωρυχείο του  Borinage (Mons Βελγίου) στην περιοχή μου

Ασανσέρ γεμάτα ανθρακωρύχους περιμένει το σινιάλο να κατέβει σε βάθος 1200 μέτρων

Βάθος 950 μέτρα

 

Είμαι με τη θεία σου και την Κρυσταλλένια το 1961. Μόλις βγήκα από βάθος 1250 μ.

 ..................................................................................................................................................................

Οι Έλληνες ανθρακωρύχοι του Βελγίου

Ήταν της πολύπαθης γενιάς

§               Ήρθαν στον κόσμο κι έκαναν τα πρώτα βηματάκια στην εποχή της μαύρης δικτατορίας του στρατηγού Μεταξά (πριν το 1941).

§               Έζησαν τα παιδικά τους χρόνια στη διάρκεια της απάνθρωπης ναζιστικής κατοχής. Παιδιά πεινασμένα, τρομοκρατημένα, δίχως σχολείο (1941-1945).

§               Όσα παιδιά, αυτής της γενιάς, δεν πέθαναν στην κατοχή, πέρασαν τα εφηβικά τους χρόνια στο δραματικό εμφύλιο πόλεμο που προκάλεσαν οι καπιταλιστές με τη στήριξη της δεξιάς «κυβέρνησης» (1945-1950)

§               Μετά τον τραγικό εμφύλιο, όσοι έφηβοι επιβίωσαν, πέρασαν τη νεανική τους ηλικία μέσα στην τρομοκρατία του αστυνομικού κράτους του μακαρθισμού, της αυταρχικής κυβέρνησης της Ε.Ρ.Ε. του Καραμανλή (σημερινή Ν.Δ. του Α. Σαμαρά). Με εκτελέσεις των πατριωτών από τα ψευτοδικαστήρια των αμερικανοκίνητων «κυβερνήσεων» της δεξιάς. Όλος ο προϋπολογισμός του κράτους δαπανούνταν υπέρ των πιστών φρουρών του πολιτεύματος, όπως διέταζε η Δύση. Δηλαδή: α)στο στρατό, που έπρεπε να επαγρυπνεί για την ασφάλεια των συνόρων της πατρίδας και να είναι φρουρός, άγρυπνος φύλακας, κυρίως, του πλούτου των κεφαλαιοκρατών που αποκτήθηκε με τον ιδρώτα των αγροτών και εργατών, β)στη χωροφυλακή, για να συλλαμβάνει τους πατριώτες δημοκράτες, γ) στην πιστή στον καπιταλισμό εκκλησία (που είναι αντίθετη με τη θέληση του Χριστού), για να αποκοιμίζει το φτωχό λαό. Για το φτωχό λαό δεν είχε η «κυβέρνηση» χρήματα. Είχε πείνα, τρομοκρατία, αδικία, έλλειψη παιδείας και υγειονομικής φροντίδας (1950-1955, υπήρξε το αποκορύφωμα της τρομοκρατίας).

§               Και σαν να μην αρκούσαν τα δεινά αυτά για την πολυβασανισμένη γενιά, οι λάτρεις της ολιγαρχίας των «κυβερνήσεων» της Ε.Ρ.Ε. Ν.Δ., για να εξυπηρετήσουν το θέλημα των αφεντάδων τους, δώρισαν σαράντα χιλιάδες Ελληνόπουλα στα ανθρακωρυχεία του Βελγίου, μόλις ο διεθνής καπιταλισμός το απαίτησε (1955-1963). Ήταν η συνέχεια των βασάνων και μαρτυρίων της τόσο τυραννημένης αυτής γενιάς. Γεννήθηκαν μέσα στη δικτατορία, έζησαν όλη τη ζωής τους, στην Ελλάδα, μαύρα χρόνια. Και πέθαναν, από την καρβουνόσκονη, με πνευμόνια μαύρα. Ήταν της πολύπαθης γενιάς.

.......................................................................................................................................................................

Πάμε στα Κόκκαλα

Πάμε μια βόλτα στα Κόκκαλα, με τη χαρά,

τον Σαρή Καγιά να δούμε, πάλι μια φορά.

Από την βρύση του Κοσμά νερό να πιούμε,

καθαρό και γάργαρο να ευχαριστηθούμε.

Τα πλατάνια και τα πουρνάρια δυνατά,

πέτρες και βράχους βαστάνε στη σπηλιά.

Τα δρομάκια και τα ερείπια, μας λένε:

«Καλώς ήρθατε. Σας θυμόμαστε και κλαίμε»

Το πανόραμα και η ησυχία,

σε δίνουν ζωή και ευτυχία.

Πάμε, στο χωριό μας, να ξαναζήσουμε,

όπως, τότε, που ήμασταν παιδιά να περπατήσουμε.

Πάμε στο καμένο από τους ναζί, χωριουδάκι,

ν’ αναπνεύσουμε οξυγόνο και καθαρό αεράκι.

Οι παππούδες και οι γιαγιές, μένουν εκεί,

ας ανάψουμε στη νεόκτιστη εκκλησιά ένα κερί.

Σημ.: Στα Κόκκαλα γεννήθηκα. Ήταν ένα χωριουδάκι πάνω στα βουνά του νομού Καβάλας. Το έκαψαν οι ναζί το 1944 στην κατοχή, γιατί βοηθούσε στην αντίσταση. Ο πατέρας μου ήταν πάρεδρος. Εμείς ήμασταν κρυμμένοι μέσα στις σπηλιές μακριά στα δάση.

 ...................................................................................................................................................................

               Η ΕΛΠΙΔΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΩΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ 56 ΧΡΟΝΙΑ

 Η ελπίδα ζωής των ανθρακωρύχων είναι 56 χρόνια. Στ’ ανθρακωρυχεία γίνονται 10 φορές περισσότερα θανάσιμα εργατικά ατυχήματα από τ’ άλλα βαριά επαγγέλματα. Τα 50 τελευταία χρόνια σκοτώθηκαν στο βάθος στο Βέλγιο 23.000 ανθρακωρύχοι. Πάρα πολλοί ανθρακωρύχοι, μένουν ανάπηροι με σωματική βλάβη: κομμένα χέρια, πόδια κλπ. Από τα έγκατα της γης του Βελγίου πέρασαν 30.000 Έλληνες, παλικάρια 25-30 ετών. Περάσαμε 3 φορές ιατρική εξέταση. Για να είναι βέβαιοι οι καπιταλιστές ότι είμαστε ικανοί γι’ αυτό το φονικό επάγγελμα. Από το 1955-1963, φεύγανε κάθε Σάββατο στις 11 η ώρα το πρωί, από το λιμάνι του Πειραιά, με το πλοίο ‘‘Κολοκοτρώνης’’ 80-90 νέοι άνδρες δώρα στο διεθνή καπιταλισμό. Ο καθένας μισό ψωμί και λίγο τυρί και μέσον Ιταλίας, ίσια στα βάθη του Βελγίου. Στο Βέλγιο είχε τότε 200.000 ανθρακωρύχους (1946-1975) από 20 διαφορετικές χώρες.

Είχε 150 ανθρακωρυχεία, που βγάζανε κάρβουνο νύχτα και μέρα. Από το 1960 άρχισαν να κλείνουν. Από το 1980 δεν υπάρχει πια ανθρακωρυχείο στο Βέλγιο. Έτσι εξαφανίστηκε από το Βέλγιο το πιο ανθυγιεινό επάγγελμα του κόσμου. Το πιο βαρύ χειρωνακτικό επάγγελμα, το πιο επικίνδυνο και το πιο θανατηφόρο.

Υ.Γ. Από τον 12^ο αιώνα μ.Χ. άρχισαν να βγάζουν κάρβουνο στο Βέλγιο. Στις αρχές, το έβρισκαν σε λίγα μέτρα βάθος. μετά όλο και πιο βαθιά. Φτάσανε μέχρι 1300 μέτρα βάθος μέχρι το 1980.

 ......................................................................................................................................................................

Οι πρωτοπόροι

Οι μετανάστες είναι όπως τα φυτά, που ξεριζώθηκαν από το μέρος τους, από τους καπιταλιστές και φυτεύτηκαν σ’ άλλη χώρα. Εκεί, το κλίμα και το χώμα είναι εντελώς διαφορετικά.

Σ’ αυτό τον καινούριο τους τόπο, όχι μόνο δυσκολεύτηκαν να ξαναφυτρώσουν, όμως έγιναν διπλά θύματα των εργοδοτών:

α) ως εργάτες και β) ως μετανάστες.

Με το πέρασμα του χρόνου έπιασαν, έγιναν δένδρα (οι μετανάστες) διασπαρμένα μεταξύ στα εντόπια δένδρα (στους εντόπιους κατοίκους).

Όμως όχι μόνο δεν είναι ίδια με τα εντόπια, διαφέρουν, όμως, και απ’ αυτά που έμειναν στον πρώτο τους τόπο. Με την επαφή και τη συνεργασία με τους εντόπιους και με την συμβίωση, απόκτησαν νέες ιδέες. Εντόπιοι και μετανάστες, κατάλαβαν ότι: Ο εθνικισμός, ο ρατσισμός και ο θρησκευτικός φανατισμός είναι κακό για την ανθρωπότητα. Είναι επιθυμία των κεφαλαιοκρατών, οι οποίοι προκαλούν έτσι τους πολέμους για να πωλήσουν τα όπλα που κάνουν οι ιδιωτικές βιομηχανίες τους. είναι ο υποθάλαμος του φασισμού.

Οι μετανάστες, εγκαταλείπουν μερικές συνήθειας από την πρώτη τους χώρα και διατηρούν τις καλλίτερες. Και παίρνουν μόνο τις καλές από τη χώρα που ζουν. Γίνονται καινούργιοι άνθρωποι. Είναι κάτι σαν υβρίδια από δυο κουλτούρες και πολιτισμούς. Γνωρίζουμε όλοι ότι οι πολλές κουλτούρες είναι πλούτος στην κοινωνία. Ευτυχώς και δεν αφομοιώνονται, γιατί η αφομοίωση ευνοεί τον ιμπεριαλισμό και ιμπεριαλισμός ίσον επεκτατισμός και ηγεμονισμός.

Μεγάλο βήμα, προς τη φιλία και γνωριμία των λαών είναι οι μικτοί γάμοι (γάμος δυο ατόμων μεταξύ δυο διαφορετικών λαών). Οι μικτοί γάμοι ως συγγενικός δεσμός, συμβάλλουν στην πρόοδο για μια καλλίτερη κοινωνία, γιατί η γνωριμία, η συνεργασία και ο σεβασμός μεταξύ των λαών είναι αναγκαία.

Οι μετανάστες βάζουν τους θεμέλιους λίθους για μια ανθρωπότητα ανθρώπινη. Για μια ανθρωπότητα χωρίς πολέμους. Μπορούμε να τους πούμε ότι είναι ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ.

*

ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΟΥΣ

Το Βέλγιο, όπως είναι γνωστό, υπήρξε μια χώρα υποδοχής μεταναστών για την απασχόλησή τους στα ανθρακωρυχεία της χώρας. Δουλειά σκληρή, επίπονη, ανθυγιεινή και επικίνδυνη.

Προς τιμή των ανθρακωρύχων του Βελγίου, ο Δήμαρχος της Πόλης Μονς, κ. Di Rupo εγκαινίασε στις 24 Οκτωβρίου 2003 σχετικό μνημείο στην πλατεία της Cuesmes της πόλης. Το μνημείο αποτελείται από ένα φανάρι, παρόμοιο με αυτά που χρησιμοποιούσαν οι ανθρακωρύχοι στις υπόγειες στοές και μια πλάκα στην οποία αναγράφεται ποίημα το οποίο εμπνεύστηκε ο συμπατριώτης μας και πρώην ανθρακωρύχος, κ. Αντωνιάδης Νίκος.

Προς τιμή του αλλά και προς τιμή όλων των ανθρακωρύχων παραθέτουμε το ποίημα στα ελληνικά.

Οι ανθρακωρύχοι

Παλικάρια όλο ελπίδα και υγεία,

τα ρίξατε στο βάθος στα ορυχεία

Ανθρακωρύχοι βαριά δουλεύετε,

στα κάτεργα αργοπεθαίνετε.

Παλικάρια όλο ευθυμία και πυγμή,

τ’ αφαιρέσατε τα πνευμόνια και την αναπνοή.

Στα μαύρα έγκατα έρποντας βαδίζετε,

κάτω στον Άδη τον χάρο αντικρίζετε.

Παλικάρια όλο νιάτα και χαρά,

τ’ αρρωστήσατε για τα κέρδη σας αδρά.

Ανθρακωρύχοι όλο κινδυνεύετε,

ήλιο και οξυγόνο ποτέ δε βλέπετε.

Παλικάρια λεβέντες με ζωή και ενθουσιασμό,

τα πνίξατε στη σκόνη και σιλικόνη χωρίς καημό.

Με πολύ μόχθο και πόνο κάρβουνο κόβετε

με το αίμα σας το ψωμί των παιδιών σας βγάζετε.

Παλικάρια όλα ειλικρινά γενναία,

τα πεθαίνετε σεις καπιταλιστές νέα

.